Johan Volfgang Gëte
:: Bota Shqipetare :: Letërsia :: Shkrimtare te huaj
Faqja 1 e 2
Faqja 1 e 2 • 1, 2
Johan Volfgang Gëte
Johan Volfgang Gëte
Mbane lumit
Rridhni drejt detit te harrimit,
O vargje t’embla dashurie!
Asnje djalosh mos ju kendofte
Dhe asnje goje vajzerie
Ju folet vetem per nje vajze
Qe sot po qesh me zjarrin tim
Ju pata shkruar permbi uje
Pra, shkoni n’uje dhe n’harrim!
Mbane lumit
Rridhni drejt detit te harrimit,
O vargje t’embla dashurie!
Asnje djalosh mos ju kendofte
Dhe asnje goje vajzerie
Ju folet vetem per nje vajze
Qe sot po qesh me zjarrin tim
Ju pata shkruar permbi uje
Pra, shkoni n’uje dhe n’harrim!
Re: Johan Volfgang Gëte
Mall
C’ma prek keshtu zemren?
C’me ben qe te ziej?
C’me shtyn te largohem
Prej dhomes pertej?
Po ndrit cip’ e reve
Rreth shkembit ajte!
Atje do te vete,
Atje n’ate dhe!
Ja, korbat ne ere
Flatrojne me gaz;
Perzihem mes tyre,
Mes tufes humbas
Dhe malit e murit
I vijme perqark;
Ajo eshte atje poshte,
Ajo eshte atje larg
Ajo vjen e endet,
Une ik, fluturoj,
Ne pyllin e dendur
Si zog po kendoj
Dhe e ndal ajo hapin
E qesh e pergjon:
“Ai kendon embel,
Per mua kendon”
Po i lan perendimi
Kodrinat me ar;
Sodit bukuroshja
Me shpirt mendimtar
Dhe shkon buze lumit
Mbi bar e stoli
Dha hapat i zhduken
Ne terrin e zi
Sakaq une shfaqem
Si yll shkelqimtar
“Kaq afer, kaq larg,
C’ndricon posi zjarr?”
Ti fort e mahnitur
Shkelqimin e pe;
Por mua te lumtur
Nder kembe me ke
C’ma prek keshtu zemren?
C’me ben qe te ziej?
C’me shtyn te largohem
Prej dhomes pertej?
Po ndrit cip’ e reve
Rreth shkembit ajte!
Atje do te vete,
Atje n’ate dhe!
Ja, korbat ne ere
Flatrojne me gaz;
Perzihem mes tyre,
Mes tufes humbas
Dhe malit e murit
I vijme perqark;
Ajo eshte atje poshte,
Ajo eshte atje larg
Ajo vjen e endet,
Une ik, fluturoj,
Ne pyllin e dendur
Si zog po kendoj
Dhe e ndal ajo hapin
E qesh e pergjon:
“Ai kendon embel,
Per mua kendon”
Po i lan perendimi
Kodrinat me ar;
Sodit bukuroshja
Me shpirt mendimtar
Dhe shkon buze lumit
Mbi bar e stoli
Dha hapat i zhduken
Ne terrin e zi
Sakaq une shfaqem
Si yll shkelqimtar
“Kaq afer, kaq larg,
C’ndricon posi zjarr?”
Ti fort e mahnitur
Shkelqimin e pe;
Por mua te lumtur
Nder kembe me ke
Re: Johan Volfgang Gëte
Me nje gjerdan te arte
Kjo flete ty te sjell gjerdhanken
Qe, duke e hapur mire e mire,
Me njeqind hallkeza te ngjitet
Rreth qafes sate ka deshire
Ti merrja mendjevogelcakut,
Se me gjith’ shpirt vjen te ta jape;
Nje gje stolie eshte diten,
Ne mbremje mund ta hedhesh prape
Po ne te sjellte ndonje tjeter
Gjerdhan te rende qe kushton
S’ta marr per keq, o moj Lizete
Kur te te shoh se po nguron…
Kjo flete ty te sjell gjerdhanken
Qe, duke e hapur mire e mire,
Me njeqind hallkeza te ngjitet
Rreth qafes sate ka deshire
Ti merrja mendjevogelcakut,
Se me gjith’ shpirt vjen te ta jape;
Nje gje stolie eshte diten,
Ne mbremje mund ta hedhesh prape
Po ne te sjellte ndonje tjeter
Gjerdhan te rende qe kushton
S’ta marr per keq, o moj Lizete
Kur te te shoh se po nguron…
Re: Johan Volfgang Gëte
Shoqeri
Po kthehej nga nje shoqeri
Nje dijetar per ne shtepi,
Dhe kur e pyeten si pat shkuar?
Tha: "Si nje liber i pakuptuar..."
Gjeja me e mire
Kur koke e zemer te gjemon
Me mire c'te ka enda?
Kush me s'gabon, me s'dashuron
Ne varr le t'hyje brenda
Si i vdekur
Vajtoni, vajza, Amorin permbi varr
Se prej asgjeje vdiq ketu papritur
Ne vdiq vertet, s'e them dot me karar
Se ngallet shpesh pa pritur e pa ditur
Shpresa
Gjithnje beni papertuar
Me gezim punen, o duar!
Lodhje s'ndiej e s'ndiej te plakur
Se nuk eshte enderr e zbrazur
Keto peme e dege hardhie
Do te japin frut e hije!
Vija
"Moj vij' e kthjellt' e qart' argjend
Ngahere rend nga vend ne vend
Ne breg qendroj dhe po mendoj:
"Nga po me vjen, ku po me shkon?"
"Vij prej nje burgu shkemb gremine
Rrjedh neper lule dhe lendine
Qiellin e kalter bukuri
E pasqyroj me dashuri
Po kthehej nga nje shoqeri
Nje dijetar per ne shtepi,
Dhe kur e pyeten si pat shkuar?
Tha: "Si nje liber i pakuptuar..."
Gjeja me e mire
Kur koke e zemer te gjemon
Me mire c'te ka enda?
Kush me s'gabon, me s'dashuron
Ne varr le t'hyje brenda
Si i vdekur
Vajtoni, vajza, Amorin permbi varr
Se prej asgjeje vdiq ketu papritur
Ne vdiq vertet, s'e them dot me karar
Se ngallet shpesh pa pritur e pa ditur
Shpresa
Gjithnje beni papertuar
Me gezim punen, o duar!
Lodhje s'ndiej e s'ndiej te plakur
Se nuk eshte enderr e zbrazur
Keto peme e dege hardhie
Do te japin frut e hije!
Vija
"Moj vij' e kthjellt' e qart' argjend
Ngahere rend nga vend ne vend
Ne breg qendroj dhe po mendoj:
"Nga po me vjen, ku po me shkon?"
"Vij prej nje burgu shkemb gremine
Rrjedh neper lule dhe lendine
Qiellin e kalter bukuri
E pasqyroj me dashuri
Re: Johan Volfgang Gëte
Vjollca
Ne nje lugine me blerim
Kish celur plot freski n'agim
Nje vjollce e urte, e drojtur
Papritur na kalon atje
Si flutur, nje bareshe e re
Gjith' shend e gaz
E kenge plot hare
"Ah, sikur t'isha - vjollca tha, -
Mes luleve m'e bukura
Nje cast, nje cast te vetem
Do me kepuste domosdo
Ne gji do me shtrengonte ajo
Nje cast, nje cast
Te pakten, per nje cast!"
Por shkon aty baresha e re
Dhe neper bar as e ve re
E shkel te shkreten vjollce
"S'ka gje, - tha lulez' e pafaj-
Te bukures meri s'i mbaj,
Se ne po vdes
Po vdes nga kemba e saj!"
__________________
Ne nje lugine me blerim
Kish celur plot freski n'agim
Nje vjollce e urte, e drojtur
Papritur na kalon atje
Si flutur, nje bareshe e re
Gjith' shend e gaz
E kenge plot hare
"Ah, sikur t'isha - vjollca tha, -
Mes luleve m'e bukura
Nje cast, nje cast te vetem
Do me kepuste domosdo
Ne gji do me shtrengonte ajo
Nje cast, nje cast
Te pakten, per nje cast!"
Por shkon aty baresha e re
Dhe neper bar as e ve re
E shkel te shkreten vjollce
"S'ka gje, - tha lulez' e pafaj-
Te bukures meri s'i mbaj,
Se ne po vdes
Po vdes nga kemba e saj!"
__________________
Re: Johan Volfgang Gëte
Paret ke humbur?
Dic ke humbur.
Duhet te mendosh,
Te tjera te fitosh.
Nderin ke humbur?
Shume ke humbur.
Duhet fame te fitosh,
Mendimin e te tjereve ta nderrosh.
Guximin ke humbur?
Gjithcka ke humbur.
Te jesh i bindur,
Do ishte me mire te mos kishe lindur.
Dic ke humbur.
Duhet te mendosh,
Te tjera te fitosh.
Nderin ke humbur?
Shume ke humbur.
Duhet fame te fitosh,
Mendimin e te tjereve ta nderrosh.
Guximin ke humbur?
Gjithcka ke humbur.
Te jesh i bindur,
Do ishte me mire te mos kishe lindur.
Re: Johan Volfgang Gëte
Përkthime të F. Nolit
Qetësia
Permi cdo maje mali
Ka qetesi:
Mi asnje maje mali
Asgje s'levis,
As pipetin;
Ne pyllin zoqt' e vegjel po pushojne:
Prit pak, se shpejt a vone
Gjen qetesi dhe ti.
Kenga e Nates
Qe nga jasteku i bute i qendisur
Degjo-me pak, kur enderronj
Kur los vjoline i zhuritur:
Fli! Tjater gje, mor xhan, c'kerkon?
Kur los vjoline i zhuritur,
Tabor' i yjve m'a bekon
Cdo ndjenje lart nga qjelli i zbritur:
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Cdo ndjenje lart nga qjelli zbritur
Me ngre perpjet'e me shpeton
Nga zhurm' e dheut e merzitur
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Nga zhurm' e dheut e merzitur
Me shqit edhe me lumeron,
Me fal mengjsen' e alladitur,
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Me fal mengjsen' e alladitur,
Per gjume n'enderr me degjon
Ah, nga jasteku i bute i qendisur:
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Qetësia
Permi cdo maje mali
Ka qetesi:
Mi asnje maje mali
Asgje s'levis,
As pipetin;
Ne pyllin zoqt' e vegjel po pushojne:
Prit pak, se shpejt a vone
Gjen qetesi dhe ti.
Kenga e Nates
Qe nga jasteku i bute i qendisur
Degjo-me pak, kur enderronj
Kur los vjoline i zhuritur:
Fli! Tjater gje, mor xhan, c'kerkon?
Kur los vjoline i zhuritur,
Tabor' i yjve m'a bekon
Cdo ndjenje lart nga qjelli i zbritur:
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Cdo ndjenje lart nga qjelli zbritur
Me ngre perpjet'e me shpeton
Nga zhurm' e dheut e merzitur
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Nga zhurm' e dheut e merzitur
Me shqit edhe me lumeron,
Me fal mengjsen' e alladitur,
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Me fal mengjsen' e alladitur,
Per gjume n'enderr me degjon
Ah, nga jasteku i bute i qendisur:
Fli! Tjater gje, mor xhan c'kerkon?
Re: Johan Volfgang Gëte
I perendishmi
Vetem njeriu ka ne dore
Te benje te pamunduren;
E ndan te bardhen nga e zeza,
Zgjedh e gjykon;
Di dhe zgjeron,
Castin e vogel e madhon.
Vetem aty ka zotesi
Te mirin t'a çperblenje
Te ligun t'a denonje;
Te sheronj' e te shpetonje,
Te bashkonje per sherbim
Te lajthiturit e t'arratisurit.
Keshtu pra, i nderojme
Ata qe jane te pavdekur
Sikur te ishin njeres,
Sikur te kene bere madherisht
Ate qe me i miri vogelisht
Ka bere e ka desheruar.
Burri bujar duhet te jete
Gati per ndihme dhe i mire
Duhet te jete i palodhur
Per sherbim e per te drejte;
Duhet te jete nje pasqyre
E shpetimtarit qe po enderojme.
Vetem njeriu ka ne dore
Te benje te pamunduren;
E ndan te bardhen nga e zeza,
Zgjedh e gjykon;
Di dhe zgjeron,
Castin e vogel e madhon.
Vetem aty ka zotesi
Te mirin t'a çperblenje
Te ligun t'a denonje;
Te sheronj' e te shpetonje,
Te bashkonje per sherbim
Te lajthiturit e t'arratisurit.
Keshtu pra, i nderojme
Ata qe jane te pavdekur
Sikur te ishin njeres,
Sikur te kene bere madherisht
Ate qe me i miri vogelisht
Ka bere e ka desheruar.
Burri bujar duhet te jete
Gati per ndihme dhe i mire
Duhet te jete i palodhur
Per sherbim e per te drejte;
Duhet te jete nje pasqyre
E shpetimtarit qe po enderojme.
Re: Johan Volfgang Gëte
Lamtumire
Lermja syrit lamtumiren,
qe me goje s'e them dot!
Lamtumira nuk durohet
dhe nje burre une jam sot.
Ne kete ore te trishtuar
dashuria s'embelson;
eshte e ftohte puthja jote,
dora jote s'me shtrengon.
Oh,dikur nje puthje e fshehte
c'me defrente vetvetiu!
C'na gezonin manushaqet
qe ne mars i mbledh njeriu!
Sot per ty s'po bej kurore,
s'keput trendafil te ri.
Pranvere eshte Franciske,
por per mua vjeshte e shi.
Lermja syrit lamtumiren,
qe me goje s'e them dot!
Lamtumira nuk durohet
dhe nje burre une jam sot.
Ne kete ore te trishtuar
dashuria s'embelson;
eshte e ftohte puthja jote,
dora jote s'me shtrengon.
Oh,dikur nje puthje e fshehte
c'me defrente vetvetiu!
C'na gezonin manushaqet
qe ne mars i mbledh njeriu!
Sot per ty s'po bej kurore,
s'keput trendafil te ri.
Pranvere eshte Franciske,
por per mua vjeshte e shi.
Re: Johan Volfgang Gëte
Takimi dhe ndarja (fragment)
...U pame ne dhe gaz e prehje
me dhe kur pe me ata sy.
E kisha zemren plot prej teje,
cdo frymemarrje ish per ty.
Me ngjyra,drite e afsh pranvere
gjithe pamja jote mbushej plot.
Dhe c'perkedhelje-o zot-atehere!
Sa ndoshta s'meritoja dot!
Por ah,se qe pa gdhire mire
nga ndarja zemra u ndrydh serish.
Ne puthjen tende,c'gaz te dlire!
Ne syte e tu sa dhembje kish!
Un' ik,ti qan e dot s'largohesh
mes lotesh ben te me shikosh,
por c'lumturi te dashurohesh
dhe c'lumturi te dashurosh!
__________________
...U pame ne dhe gaz e prehje
me dhe kur pe me ata sy.
E kisha zemren plot prej teje,
cdo frymemarrje ish per ty.
Me ngjyra,drite e afsh pranvere
gjithe pamja jote mbushej plot.
Dhe c'perkedhelje-o zot-atehere!
Sa ndoshta s'meritoja dot!
Por ah,se qe pa gdhire mire
nga ndarja zemra u ndrydh serish.
Ne puthjen tende,c'gaz te dlire!
Ne syte e tu sa dhembje kish!
Un' ik,ti qan e dot s'largohesh
mes lotesh ben te me shikosh,
por c'lumturi te dashurohesh
dhe c'lumturi te dashurosh!
__________________
Re: Johan Volfgang Gëte
Kam Dashur, Po Dua Tani...
Kam dashur, po dua tani me me zjarr,
Kam qene sherbyes, tani jam nje skllav,
Me c’zell kam sherbyer kedo!
Por befas me ndezi kjo mike besnike,
Dhe nis ma shperblen cdo dhimbje fisnike,
Per mua s’ka tjeter si kjo!
Besova, tani besoj me pasion!
Ne shkon jeta mbare a barra ngarkon,
Besimi prej eje s’mergohet!
Po ngryset kaq shpesh, po erret e nxin,
Shtrengon kaq brenga, rreziku arrin,
Por qielli nis prap kthjellohet!
Kam ngrene, tani po ha sa per tre,
Me ndriti krejt shpirti e zemra me rreh,
Gjithcka e harroj mes defrimi!
Rinia me zjen bertas e gajas,
Kam mall qe te shtrohem nder vene plot gas,
Ngjeroj, me shijo fort ushqimi!
Kam pire me pare, tani s’le sapllak,
Dhe vera na ngre, na ben me cakmak,
Dhe gjuhen na gjidh nga zinxhirat!
Nga vozat po zbrazet e rrjedh me rrembim,
Na ndez kaq deshira, na ngjall kaq besim,
S’na ndalin hendeqet, rrepirat!
Ne valle jam hedhur, ne valle marr zjarr,
Asnje shilarthar dhe asnje valltar
S’erdh rrotull ne valle si flutur!
Dhe kush shume lule ia doli te thure,
Dhe kurre s’i ndau, s’i shkeli ne turr,
I mbeti kurora e bukur!
Ta thurim kuroren! Mos kini ngurrime!
Kush merr trendaflin plot vese e shkelqime
E cjerr vec pak gjemi i mprehte.
Si dje edhe sot shkelqejne fort yjet,
Por larg mjaft i rrijne kujt frikshem ul kryet
Dhe ngrys po gjithnje po ne jete!
Kam dashur, po dua tani me me zjarr,
Kam qene sherbyes, tani jam nje skllav,
Me c’zell kam sherbyer kedo!
Por befas me ndezi kjo mike besnike,
Dhe nis ma shperblen cdo dhimbje fisnike,
Per mua s’ka tjeter si kjo!
Besova, tani besoj me pasion!
Ne shkon jeta mbare a barra ngarkon,
Besimi prej eje s’mergohet!
Po ngryset kaq shpesh, po erret e nxin,
Shtrengon kaq brenga, rreziku arrin,
Por qielli nis prap kthjellohet!
Kam ngrene, tani po ha sa per tre,
Me ndriti krejt shpirti e zemra me rreh,
Gjithcka e harroj mes defrimi!
Rinia me zjen bertas e gajas,
Kam mall qe te shtrohem nder vene plot gas,
Ngjeroj, me shijo fort ushqimi!
Kam pire me pare, tani s’le sapllak,
Dhe vera na ngre, na ben me cakmak,
Dhe gjuhen na gjidh nga zinxhirat!
Nga vozat po zbrazet e rrjedh me rrembim,
Na ndez kaq deshira, na ngjall kaq besim,
S’na ndalin hendeqet, rrepirat!
Ne valle jam hedhur, ne valle marr zjarr,
Asnje shilarthar dhe asnje valltar
S’erdh rrotull ne valle si flutur!
Dhe kush shume lule ia doli te thure,
Dhe kurre s’i ndau, s’i shkeli ne turr,
I mbeti kurora e bukur!
Ta thurim kuroren! Mos kini ngurrime!
Kush merr trendaflin plot vese e shkelqime
E cjerr vec pak gjemi i mprehte.
Si dje edhe sot shkelqejne fort yjet,
Por larg mjaft i rrijne kujt frikshem ul kryet
Dhe ngrys po gjithnje po ne jete!
Re: Johan Volfgang Gëte
Pleshti
Dikur nje mbret na ishte
Dhe thuhet kish nje plesht,
Te cilin si ferishte
Me zemer fort e desht.
Nje rrobaqepes solli
Per pleshtin zoteri
Dhe hijshem e mbeshtolli
Me rrobe si flori
N’atllas edhe kadife
U vesh ky trim serbes:
Kordhele n’rrobe I shihje
Dhe kryqin mu ne mes.
Ministri erdh I ntrashur,
I beri ndere plot,
Dhe fare e fis I dashur
Iu fal me gas e lot.
Keshtu fisniket vajten
N’oborrin mbreteror;
U ndezen dhe u krojten
Princeshe e sherbetor:
Se ligjin s’e leshuan
Qe pleshtin e denon,
Ndersa ne krejt e shuajme
Ate qe na pickon.
Dikur nje mbret na ishte
Dhe thuhet kish nje plesht,
Te cilin si ferishte
Me zemer fort e desht.
Nje rrobaqepes solli
Per pleshtin zoteri
Dhe hijshem e mbeshtolli
Me rrobe si flori
N’atllas edhe kadife
U vesh ky trim serbes:
Kordhele n’rrobe I shihje
Dhe kryqin mu ne mes.
Ministri erdh I ntrashur,
I beri ndere plot,
Dhe fare e fis I dashur
Iu fal me gas e lot.
Keshtu fisniket vajten
N’oborrin mbreteror;
U ndezen dhe u krojten
Princeshe e sherbetor:
Se ligjin s’e leshuan
Qe pleshtin e denon,
Ndersa ne krejt e shuajme
Ate qe na pickon.
Re: Johan Volfgang Gëte
Burri I mire dhe Gruaja e mire – Ballade Skoceze
Qe nat’ e t’urtit shen Martin;
C’u lodh e c’u mundua
T’I piqte burrit plum-buding
Per feste, e mira grua.
Dhe bien flene, por ia nis
Nje ere gjith potere,
< Dhe hidhi kanxhen deres!>>
< Jo ere, po c’te jete!
Jam lodhur aq sa une e di,
Po deshe, cohu vete!>>
U grinden mjaft e me ne fund
< Kush do te flase I pari prape,
Ai do mbylle deren.>>
Nga mezi I nates vine aty
Ne terr, dy udhetare;
< Ku s’ndihen zera fare!>>
Shikojne vatren, per cudi,
Ende thengjij qe digjen!
Therrasin, po per rreth ne terr
Askush s’ua kthen pergjigjen.
< Nga furra sa ka dale!>>
Perbrenda nikoqirja zjen,
Po hesht e s’flet nje fjale.
< Do t’ishte feja vete!>>
< Se, them, dicka do kete…>>
<>
< Ti hidhme mua, une ty, --
Ta zbrazim, se po vdesim!>>
Po burri I mire n’ate cas
E humbi krejt toruan.
< Me koke ma paguan!>>
Dhe gruaja e mire aty
Kerceu menjehere:
< Pra cohu, shko mbyll deren!>>
Qe nat’ e t’urtit shen Martin;
C’u lodh e c’u mundua
T’I piqte burrit plum-buding
Per feste, e mira grua.
Dhe bien flene, por ia nis
Nje ere gjith potere,
<
<
Jam lodhur aq sa une e di,
Po deshe, cohu vete!>>
U grinden mjaft e me ne fund
<
Ai do mbylle deren.>>
Nga mezi I nates vine aty
Ne terr, dy udhetare;
<
Shikojne vatren, per cudi,
Ende thengjij qe digjen!
Therrasin, po per rreth ne terr
Askush s’ua kthen pergjigjen.
<
Perbrenda nikoqirja zjen,
Po hesht e s’flet nje fjale.
<
<
<
<
Ta zbrazim, se po vdesim!>>
Po burri I mire n’ate cas
E humbi krejt toruan.
<
Dhe gruaja e mire aty
Kerceu menjehere:
<
Re: Johan Volfgang Gëte
Jam betuar shpesh, i bindur,
shishes më mos t'i besoj,
po sot ndihem i rilindur,
pijetoren kur shikoj
s'di se ç't'i lëvdoj më tepër,
verëpurpur,qelqkristal.
Tapën heq e s'mbetet tjetër,
shishja bosh, unë s'di si dal.
Jam betuar shpesh, i bindur,
shishes më mos t'i besoj,
po sot ndihem i rilindur,
kam guximin të të shikoj.
Bëma, siç ja patën bërë
më të fortit burrë, pra:
pritmi flokët me gërshërë,
moj e dashura Delila!
shishes më mos t'i besoj,
po sot ndihem i rilindur,
pijetoren kur shikoj
s'di se ç't'i lëvdoj më tepër,
verëpurpur,qelqkristal.
Tapën heq e s'mbetet tjetër,
shishja bosh, unë s'di si dal.
Jam betuar shpesh, i bindur,
shishes më mos t'i besoj,
po sot ndihem i rilindur,
kam guximin të të shikoj.
Bëma, siç ja patën bërë
më të fortit burrë, pra:
pritmi flokët me gërshërë,
moj e dashura Delila!
Re: Johan Volfgang Gëte
Kushtim
Sërish m’afrohi, hije luhatore,
Që në rini iu shfaqët syrit tim.
A të përpiqem tash t’ju ndal përdore?
Prap më qan zemra për atë vegim?
Po grahni! Mirë! Me fore urdhrore
Rreth meje çohi tymit n’agullim;
Dhe ma trondit si në kërthi krahrorin
Fryma magjike që ju ndriçon korin.
Sillni fytyra motesh të gëzuar,
Hije të dhëmshura me çmallin synë;
Si një përrallë e vjetër gjysmë e shuar,
Vjen dashuri e parë me miqësinë.
Përtrihet dhimbja, ngjallet gjëmë e shkuar
E jetës nëpër shteg plot labirinte
Dhe grish të mirët që, për aq orë hareje
Të rrejtur fatit, vanë para meje.
Shpirtrat, q’u kam kënduar më së pari,
Këngët e ra s’po m’i dëgjojnë dot;
Sa miq që pata tash i mbulon varri,
Jehonë e tyre ushton e mekur sot;
Turmës së huaj i ligjëroj së qari,
Edhe lëvdat’ e saj më duket kot;
Dhe sish që kënga m’i gëzoi më parë,
Ndë rrojnë, harbojnë botës së përndarë.
Një mall që e pata zvjerdhur më zë prapë
Për shpirtrat që po heshtin n’amëshim,
Piptimë e këngës sime, si nga nj’arpë
Eljane, e shkretëz endet pa caktim.
Më rrjedhin lot’ e drithma më ka kapë,
E rrepta zemër rreh me mallëngjim:
Atë q’e kam e shoh si në përrallë,
Dhe ç’ishte e zhdukur po më del e gjallë.
Sërish m’afrohi, hije luhatore,
Që në rini iu shfaqët syrit tim.
A të përpiqem tash t’ju ndal përdore?
Prap më qan zemra për atë vegim?
Po grahni! Mirë! Me fore urdhrore
Rreth meje çohi tymit n’agullim;
Dhe ma trondit si në kërthi krahrorin
Fryma magjike që ju ndriçon korin.
Sillni fytyra motesh të gëzuar,
Hije të dhëmshura me çmallin synë;
Si një përrallë e vjetër gjysmë e shuar,
Vjen dashuri e parë me miqësinë.
Përtrihet dhimbja, ngjallet gjëmë e shkuar
E jetës nëpër shteg plot labirinte
Dhe grish të mirët që, për aq orë hareje
Të rrejtur fatit, vanë para meje.
Shpirtrat, q’u kam kënduar më së pari,
Këngët e ra s’po m’i dëgjojnë dot;
Sa miq që pata tash i mbulon varri,
Jehonë e tyre ushton e mekur sot;
Turmës së huaj i ligjëroj së qari,
Edhe lëvdat’ e saj më duket kot;
Dhe sish që kënga m’i gëzoi më parë,
Ndë rrojnë, harbojnë botës së përndarë.
Një mall që e pata zvjerdhur më zë prapë
Për shpirtrat që po heshtin n’amëshim,
Piptimë e këngës sime, si nga nj’arpë
Eljane, e shkretëz endet pa caktim.
Më rrjedhin lot’ e drithma më ka kapë,
E rrepta zemër rreh me mallëngjim:
Atë q’e kam e shoh si në përrallë,
Dhe ç’ishte e zhdukur po më del e gjallë.
Re: Johan Volfgang Gëte
Johan Volfgang Gëte
Jesus fühlte rein und dachte
nur den einen Gott im stillen;
Wer ihn selbst zum Gotte machte
Kränkte seinen heil'gen Willen.
Und so msuss das Rechte scheinen
Was auch Mahomet gelungen;
nur durch den Begriff des Einen
hat er alle Welt bezwungen.
(WA 16, f. 288)
Jezusi u ndje i pastër dhe mendoi
në qetësi veç për një të Vetmin Zot
Kush ate vete në zot e shndërroi
ka fyer vullnetin e tij të shenjtë.
Dhe kështu duhet,e drejta të ndriçojë
ate që edhe Muhamedit i mjaftoi;
Veç në konceptin e [Zotit] një
ai mbarë botën mbizotëroi.
Jesus fühlte rein und dachte
nur den einen Gott im stillen;
Wer ihn selbst zum Gotte machte
Kränkte seinen heil'gen Willen.
Und so msuss das Rechte scheinen
Was auch Mahomet gelungen;
nur durch den Begriff des Einen
hat er alle Welt bezwungen.
(WA 16, f. 288)
Jezusi u ndje i pastër dhe mendoi
në qetësi veç për një të Vetmin Zot
Kush ate vete në zot e shndërroi
ka fyer vullnetin e tij të shenjtë.
Dhe kështu duhet,e drejta të ndriçojë
ate që edhe Muhamedit i mjaftoi;
Veç në konceptin e [Zotit] një
ai mbarë botën mbizotëroi.
Re: Johan Volfgang Gëte
Shpejt dhe ngadale
Mos u nxito, mos u vono !Duro
Nje kryefjale shkruaj posi kjo
Vare ne gjoks posi hajmali
Ruaje ne diell dhe ne shi
Me lule rotull teje mos u merr
Dhe i pa trembur gjer ne varr e shpjerr
Mos u nxito! Pa mend mos u vono!
Kur shpirti sulet ti mos u vono
Mejtohu mire udhen drejt e nis
Dhe sul tutje me mish dhe me shpirt
Ngadale! Kurre s'ndreçet nje lajthim
I bere pa hesap dhe pa peshim
Mos u vono! Se tutje sulet jeta
Kalo si trim guxo pa ardhur vdekja
Nje pune bej te larte dhe te forte
Te cilen koha kurre s'mund ta mposht
Mbi dhene nam te mire ler perjete
S'prish pune qe si shoket vdes dhe vete
Mos u nxito! Mos u vono! Mejto
Guret e fatit qetazi duro
Detyren kij si prijes kryesisht
Bej gjithnje te drejten burerisht
Mos u nxito! Mos u vono! Pa fjale
Zoti ne fund te nxjere faqebardhe
Mos u nxito, mos u vono !Duro
Nje kryefjale shkruaj posi kjo
Vare ne gjoks posi hajmali
Ruaje ne diell dhe ne shi
Me lule rotull teje mos u merr
Dhe i pa trembur gjer ne varr e shpjerr
Mos u nxito! Pa mend mos u vono!
Kur shpirti sulet ti mos u vono
Mejtohu mire udhen drejt e nis
Dhe sul tutje me mish dhe me shpirt
Ngadale! Kurre s'ndreçet nje lajthim
I bere pa hesap dhe pa peshim
Mos u vono! Se tutje sulet jeta
Kalo si trim guxo pa ardhur vdekja
Nje pune bej te larte dhe te forte
Te cilen koha kurre s'mund ta mposht
Mbi dhene nam te mire ler perjete
S'prish pune qe si shoket vdes dhe vete
Mos u nxito! Mos u vono! Mejto
Guret e fatit qetazi duro
Detyren kij si prijes kryesisht
Bej gjithnje te drejten burerisht
Mos u nxito! Mos u vono! Pa fjale
Zoti ne fund te nxjere faqebardhe
Re: Johan Volfgang Gëte
Vallja e vdekjes
Rojtari në mesnatë vështron
varret aty poshtë përhapur;
Hëna gjithçka e ndriçon;
Oborr i kishës si ditën - zbardhur.
Kur, një varr hapet dhe një tjetër, dhe:
ata dalin, një grua këtu, një burrë atje,
me qefinët e bardhë të zhgryer.
Shtriqen, të drejtojnë kokallë e koskë,
Vallëzojnë në rreth, rrotullohen,
i varfër dhe i ri, i pasur dhe rrozgë;
qefinët ndër koska ju ngatërrohen
dhe meqë s'ka më turp që ti mbajë,
shkunden të gjithë, dhe majë më majë
qefinët hidhen nëpër kodra.
Kërkëllet kur ngrihet kokalla, kërciri,
me gjeste ata përpara në valle;
trokëllimë dhe poterë ka qimitiri
si e rënë drurëve me ngadale.
Rojtari nga e gjithë kjo qesh;
kur Tunduesi i poshtër i pëshpërit në vesh:
Shko! dhe rrëmbe një qefin.
E bën sa mendimi! shpejt dhe vrapon
mbas portës së kishës mbyllur.
Hëna të ndriçojë njëlloj vazhdon,
vallen që ata heqin pa u tutur.
Por më në fund ky dhe ai humbet,
një vidhet, më pas një vishet
dhe vrap, gjendet nën lëndinë.
Por një, pengohet dhe zvarritet
dhe bie dhe ngrihet varr më varr;
asnjë nga shokët aq keq s'vritet,
kur ja, ai nuhat veshjen në ajër.
Godet portën e qelës që e zmbraps,
stolisur dhe bekuar kjo qelë me fat
vezullon me kryqe metalike.
I duhet qefini ndryshe s'e merr dheu,
Për tu menduar kohë më nuk mbetet,
Ndaj stolitë gothike me forcë mbërtheu
nga e dala në të dalë kacavirret.
Po i sillet të shkretit rojtar, medet!
Ngjitet nga nyja në nyje përpjetë,
si merimagë, ndjekësi i tmerrshëm.
Rojtarin e shkund, rojtari meit,
por ai kënaqet që qefinin rifiton.
Vjen fundi, ai përgjatë u vërtit,
Një dhëmb i hekurt e kafshon.
Hëna mbas resh i dha vetes lejëkalim,
Këmbana fuqishëm dha një kumbim
dhe skeleti përdhe u shkërmoq.
Rojtari në mesnatë vështron
varret aty poshtë përhapur;
Hëna gjithçka e ndriçon;
Oborr i kishës si ditën - zbardhur.
Kur, një varr hapet dhe një tjetër, dhe:
ata dalin, një grua këtu, një burrë atje,
me qefinët e bardhë të zhgryer.
Shtriqen, të drejtojnë kokallë e koskë,
Vallëzojnë në rreth, rrotullohen,
i varfër dhe i ri, i pasur dhe rrozgë;
qefinët ndër koska ju ngatërrohen
dhe meqë s'ka më turp që ti mbajë,
shkunden të gjithë, dhe majë më majë
qefinët hidhen nëpër kodra.
Kërkëllet kur ngrihet kokalla, kërciri,
me gjeste ata përpara në valle;
trokëllimë dhe poterë ka qimitiri
si e rënë drurëve me ngadale.
Rojtari nga e gjithë kjo qesh;
kur Tunduesi i poshtër i pëshpërit në vesh:
Shko! dhe rrëmbe një qefin.
E bën sa mendimi! shpejt dhe vrapon
mbas portës së kishës mbyllur.
Hëna të ndriçojë njëlloj vazhdon,
vallen që ata heqin pa u tutur.
Por më në fund ky dhe ai humbet,
një vidhet, më pas një vishet
dhe vrap, gjendet nën lëndinë.
Por një, pengohet dhe zvarritet
dhe bie dhe ngrihet varr më varr;
asnjë nga shokët aq keq s'vritet,
kur ja, ai nuhat veshjen në ajër.
Godet portën e qelës që e zmbraps,
stolisur dhe bekuar kjo qelë me fat
vezullon me kryqe metalike.
I duhet qefini ndryshe s'e merr dheu,
Për tu menduar kohë më nuk mbetet,
Ndaj stolitë gothike me forcë mbërtheu
nga e dala në të dalë kacavirret.
Po i sillet të shkretit rojtar, medet!
Ngjitet nga nyja në nyje përpjetë,
si merimagë, ndjekësi i tmerrshëm.
Rojtarin e shkund, rojtari meit,
por ai kënaqet që qefinin rifiton.
Vjen fundi, ai përgjatë u vërtit,
Një dhëmb i hekurt e kafshon.
Hëna mbas resh i dha vetes lejëkalim,
Këmbana fuqishëm dha një kumbim
dhe skeleti përdhe u shkërmoq.
Re: Johan Volfgang Gëte
MBRETI I TULES
Deri n`deke besnik ke s`thohet
Ishte n`Tule `j padisha,
Vdiq e dashtna mbas do kohet
E`j got` arit shej i la.
Sa at gote arit gja nuk donte
E gjithmone me tene piu;
Por ka j`lot per faqe i shkonte
Gjith` sa here pinte fatziu.
Kur pa vendin tue mbarue
Njehe qytetet, e gjithcka
Trashigimtarit i la shkrue,
Por putirin nuk ia la.
N`ndeje t`parve, n`buze te detit
Gjith` parsin n`nji gost` e thrret;
Ulet n`gost` e ka rreth vedit
Mbledhun bashke parsin` e vet.
E t`ksaj t`kandshmes jete deshirin
Piu ma t`mbramin e lumnoj
Pijsi plak, mandej putirin
Nder val` t`detit e flakroj.
Tuj u zhyt` e pa n`fund t`zallit,
Tuj kercye nalt,tuj hupe me turr;
E n`at cas i rane prej ballit
Fikun syt` e s`piu ma kurr!
E perktheu Ndre Mjeda
Deri n`deke besnik ke s`thohet
Ishte n`Tule `j padisha,
Vdiq e dashtna mbas do kohet
E`j got` arit shej i la.
Sa at gote arit gja nuk donte
E gjithmone me tene piu;
Por ka j`lot per faqe i shkonte
Gjith` sa here pinte fatziu.
Kur pa vendin tue mbarue
Njehe qytetet, e gjithcka
Trashigimtarit i la shkrue,
Por putirin nuk ia la.
N`ndeje t`parve, n`buze te detit
Gjith` parsin n`nji gost` e thrret;
Ulet n`gost` e ka rreth vedit
Mbledhun bashke parsin` e vet.
E t`ksaj t`kandshmes jete deshirin
Piu ma t`mbramin e lumnoj
Pijsi plak, mandej putirin
Nder val` t`detit e flakroj.
Tuj u zhyt` e pa n`fund t`zallit,
Tuj kercye nalt,tuj hupe me turr;
E n`at cas i rane prej ballit
Fikun syt` e s`piu ma kurr!
E perktheu Ndre Mjeda
Re: Johan Volfgang Gëte
TE DAMUNIT
Len qe syt` t`thone lamtumire
Mbasi goja s`ka guxim!
Ah, durimi asht i veshtire
E un` prap sot thirrem trim.
Ma e keqe kohe mos qofte!...
Qe dhe goja m`asht e pite;…
Der e puthna asht e ftohte…
Dora yte asht e ngrite
Sa perpara m`knaqte shqim
Nji e puthun dhane me te shpejte!
Sa n`mars vjollcat t`gjith` blerim
Ne na ndezshin zemrat krejt!
Por mbas tashit, si i mjere,
Lule s`mbledhi ma per ty!
Ndonse pra njitash asht vere,
Vjeshte me duket mue nder sy!
Len qe syt` t`thone lamtumire
Mbasi goja s`ka guxim!
Ah, durimi asht i veshtire
E un` prap sot thirrem trim.
Ma e keqe kohe mos qofte!...
Qe dhe goja m`asht e pite;…
Der e puthna asht e ftohte…
Dora yte asht e ngrite
Sa perpara m`knaqte shqim
Nji e puthun dhane me te shpejte!
Sa n`mars vjollcat t`gjith` blerim
Ne na ndezshin zemrat krejt!
Por mbas tashit, si i mjere,
Lule s`mbledhi ma per ty!
Ndonse pra njitash asht vere,
Vjeshte me duket mue nder sy!
Re: Johan Volfgang Gëte
KUSHTIMI
Mengjezi erdh, dhe hapi i tij i lehte
Ma ngriti gjumin qe me kish ne gji,
Une ika malit nga kasoll` e qete,
Duke u endur me nje shpirt te ri;
Ma mbushte zemren me defrim e jete
Lulja e vesuar gjithe njomeshti;
Nje drite hareje befas niste e ndrinte
Perterinte boten qe te me perterinte.
Dhe si po ngjitesha nga lumi i delire
Pluskonte larg nje mjegull pa pushim.
Ajo me futi ne nje mugetire,
Ma vrenjti rretheqark veshtrimin tim:
S`do ta shijoja pamjen aq me hire,
Ngaqe u mblodh nje muzg,nje turbullim;
Pastaj prej resh u gjenda si i sulmuar,
I vetem e mes territ i mbuluar.
Menj`here dielli u duk te depertoje,
Ne mjegull u nderpa nje qartesi,
Ketej zu muzgu tatepjete te shkoje;
Andej te ngjite pyll e lartesi.
Si desh ky syri im qe ta veshtroje,
Pas territ diellin, me me bukuri!
Lufte e tejdukshme s`kishte perfunduar,
Erdh nje shkelqim, dhe mbeta i verbuar.
Nuk ta them emrin.Shumekush mbi toke
Ta thote shpesh,te quan si te tij,
Sikush per shenje ty te ka ne koke,
Po drita jote i sjell veshtiresi.
Ah, kur gaboja, kisha shume shoke,
Sot qe te njoh, jetoj krejt ne vetmi;
Se lumturine e ndiej vetem fare,
S`ia shfaq asnjerit driten magjistare.
Ajo po qeshte, e tha:--Tani kupton
Pse ta zbulova aq pak kete pelhure!
Sapo shikon qe rende me s`gabon,
Sapo me s`je cunak ti, si moskurre,
Dhe nuk permbush detyren posi burre!
Sa shquhesh ti ngado per ndonje vlere?
Kupto, jeto ne paqe me te tjere!
Me fal, bertita, s`kisha keqmendim;
T`i hap se koti syte e mi perhere?
Vullnet gazmor jeton ne gjakun tim,
E njoh dhuraten tende plot me vlere!
Te tjeret do t`i mbush me ate bekim;
Me s`do ta fsheh talentin asnjehere!
Kerkova rrugen aq me dashuri,
Dhe mos t`ua them vellezerve t emi?
Dhe siq po flisja,qenia e mrekulluar
Me pa me zemer dhe me meshirim;
Ne syte e saj sakaq pata lexuar
Cfare kisha bere drejt e cfare gabim.
Me qeshi, e ndjeva veten te sheruar,
Per gaz te ri m`u ngrit mendimi im;
Tani, pra, mundja, me besim pa ane,
Ti qasesha, ta shihja me nga prane.
Ajo e zgjati doren qe ta kape
Te lehte si dhe pahun avullor;
Dhe duk`e prekur fillmendafshten nape
Kjo shkriu, u zhduk rrethimi mjegullor.
E shtija mbi lugine prape,
Mund ta sodisja qiellin madheshtor;
Asaj i derdhej cipa m`e kulluar
Rreth shtatit t`hijshem duke valezuar.
__ Te njoh, ta di cdo dobesi te kote,
T`i di te mirat qe ti ke gjithenje,--
Me tha keshtu, perjete e ndiej si thote,--
Pra, merr c`te taksa prej qekuri: asgje
Nuk i mungon te lumturit ne bote,
Qe merr kete dhurate qe u perbe
Me muzg mengjesi e diell qartesie :
Prej se vertetes- cipe poezie.
Kur ti dhe miqte ndieni zagushi
Ne mes te dites, hidheni ne ere!
Sakaq ju mvesh me ledha nje freski,
Nje afsh e duf prej lulesh plot me ere,
Pushon t`ju shqetesoje dheu i zi,
Si shtrat i bute behet varri i mjere,
Qetohet vala e jetes se terbuar
Dhe dita e nata ndritin pa pushuar.
Pra, eni shoke, kur duke renduar
Ngarkese e jetes shume ju mundon ,
Kur udhen tuaj fati i mrekulluar
Me lule e peme t`arta jua bekon,
Drejt dites s`ardhme shkojme te bashkuar!
Ajo ne jeten vjen na lumturon
Dhe niperve, kur t`ikim pergjithmone,
Iu befte gaz kjo dashuria jone!
Mengjezi erdh, dhe hapi i tij i lehte
Ma ngriti gjumin qe me kish ne gji,
Une ika malit nga kasoll` e qete,
Duke u endur me nje shpirt te ri;
Ma mbushte zemren me defrim e jete
Lulja e vesuar gjithe njomeshti;
Nje drite hareje befas niste e ndrinte
Perterinte boten qe te me perterinte.
Dhe si po ngjitesha nga lumi i delire
Pluskonte larg nje mjegull pa pushim.
Ajo me futi ne nje mugetire,
Ma vrenjti rretheqark veshtrimin tim:
S`do ta shijoja pamjen aq me hire,
Ngaqe u mblodh nje muzg,nje turbullim;
Pastaj prej resh u gjenda si i sulmuar,
I vetem e mes territ i mbuluar.
Menj`here dielli u duk te depertoje,
Ne mjegull u nderpa nje qartesi,
Ketej zu muzgu tatepjete te shkoje;
Andej te ngjite pyll e lartesi.
Si desh ky syri im qe ta veshtroje,
Pas territ diellin, me me bukuri!
Lufte e tejdukshme s`kishte perfunduar,
Erdh nje shkelqim, dhe mbeta i verbuar.
Nuk ta them emrin.Shumekush mbi toke
Ta thote shpesh,te quan si te tij,
Sikush per shenje ty te ka ne koke,
Po drita jote i sjell veshtiresi.
Ah, kur gaboja, kisha shume shoke,
Sot qe te njoh, jetoj krejt ne vetmi;
Se lumturine e ndiej vetem fare,
S`ia shfaq asnjerit driten magjistare.
Ajo po qeshte, e tha:--Tani kupton
Pse ta zbulova aq pak kete pelhure!
Sapo shikon qe rende me s`gabon,
Sapo me s`je cunak ti, si moskurre,
Dhe nuk permbush detyren posi burre!
Sa shquhesh ti ngado per ndonje vlere?
Kupto, jeto ne paqe me te tjere!
Me fal, bertita, s`kisha keqmendim;
T`i hap se koti syte e mi perhere?
Vullnet gazmor jeton ne gjakun tim,
E njoh dhuraten tende plot me vlere!
Te tjeret do t`i mbush me ate bekim;
Me s`do ta fsheh talentin asnjehere!
Kerkova rrugen aq me dashuri,
Dhe mos t`ua them vellezerve t emi?
Dhe siq po flisja,qenia e mrekulluar
Me pa me zemer dhe me meshirim;
Ne syte e saj sakaq pata lexuar
Cfare kisha bere drejt e cfare gabim.
Me qeshi, e ndjeva veten te sheruar,
Per gaz te ri m`u ngrit mendimi im;
Tani, pra, mundja, me besim pa ane,
Ti qasesha, ta shihja me nga prane.
Ajo e zgjati doren qe ta kape
Te lehte si dhe pahun avullor;
Dhe duk`e prekur fillmendafshten nape
Kjo shkriu, u zhduk rrethimi mjegullor.
E shtija mbi lugine prape,
Mund ta sodisja qiellin madheshtor;
Asaj i derdhej cipa m`e kulluar
Rreth shtatit t`hijshem duke valezuar.
__ Te njoh, ta di cdo dobesi te kote,
T`i di te mirat qe ti ke gjithenje,--
Me tha keshtu, perjete e ndiej si thote,--
Pra, merr c`te taksa prej qekuri: asgje
Nuk i mungon te lumturit ne bote,
Qe merr kete dhurate qe u perbe
Me muzg mengjesi e diell qartesie :
Prej se vertetes- cipe poezie.
Kur ti dhe miqte ndieni zagushi
Ne mes te dites, hidheni ne ere!
Sakaq ju mvesh me ledha nje freski,
Nje afsh e duf prej lulesh plot me ere,
Pushon t`ju shqetesoje dheu i zi,
Si shtrat i bute behet varri i mjere,
Qetohet vala e jetes se terbuar
Dhe dita e nata ndritin pa pushuar.
Pra, eni shoke, kur duke renduar
Ngarkese e jetes shume ju mundon ,
Kur udhen tuaj fati i mrekulluar
Me lule e peme t`arta jua bekon,
Drejt dites s`ardhme shkojme te bashkuar!
Ajo ne jeten vjen na lumturon
Dhe niperve, kur t`ikim pergjithmone,
Iu befte gaz kjo dashuria jone!
Re: Johan Volfgang Gëte
Kengetari
“Te porta jashte, ç’behet ashtu,
Ç’eshte ajo kenge, valle!
Pa shkoni vrap – e dua ketu
Le ta degjojme ne salle!”
Keshtu tha mbreti – e pazhi doli
U kthye sakaq – prape mbreti foli:
“Ma futni plakun brenda!”
“Ju pershendes te gjithe sa jeni
Fisnike e dama, mbushur me inxhi!
Si yje qenki, por me ndjeni
Qe emrat s’jua di!
Ne kete vend qe s’ka te dyte
Do bej me mire t’i mbyll syte
Sesa t’i zgurdulloj”
Dhe kengetari syte i fiku
Me harpe kengen e filloi’
I ndriti syri çdo kreshniku
E damat malli i pushtoi
Dhe mbreti vete zemra iu shkri
E nje gjerdan safi flori
Desh plakut t’ia blatonte
“Ah, mos ma jep mua gjerdanin
Por jepua trimave qe ke!
Ata tmerr jane per dushmanin
Kur sulen si rrufe!
Ose ta marre kancelari
Ta mbaje si nje barrë ari
Tok me te tjera barrë
Se une jam si zog i lire
Dhe si ai kendoj
Mbi kengen qe me del e delire
Tjeter shperblim s’lakmoj!...
Por ti, ne daç, me shtjer sapak
Nga vera jote kuq si gjak
Ne kupe prej floriri!”
Dhe plaku kupen çoi ne buze
Dhe ëndjeplot e zbrazi
Dhe piu zjarr e flake e shpuze
Me shpirtin afsh nga gazi!
“Ju pershendes – dhe me kujtoni!
Ju falenderoj – dhe, po te doni
Mbajeni mend, ç’ju thashe!”
“Te porta jashte, ç’behet ashtu,
Ç’eshte ajo kenge, valle!
Pa shkoni vrap – e dua ketu
Le ta degjojme ne salle!”
Keshtu tha mbreti – e pazhi doli
U kthye sakaq – prape mbreti foli:
“Ma futni plakun brenda!”
“Ju pershendes te gjithe sa jeni
Fisnike e dama, mbushur me inxhi!
Si yje qenki, por me ndjeni
Qe emrat s’jua di!
Ne kete vend qe s’ka te dyte
Do bej me mire t’i mbyll syte
Sesa t’i zgurdulloj”
Dhe kengetari syte i fiku
Me harpe kengen e filloi’
I ndriti syri çdo kreshniku
E damat malli i pushtoi
Dhe mbreti vete zemra iu shkri
E nje gjerdan safi flori
Desh plakut t’ia blatonte
“Ah, mos ma jep mua gjerdanin
Por jepua trimave qe ke!
Ata tmerr jane per dushmanin
Kur sulen si rrufe!
Ose ta marre kancelari
Ta mbaje si nje barrë ari
Tok me te tjera barrë
Se une jam si zog i lire
Dhe si ai kendoj
Mbi kengen qe me del e delire
Tjeter shperblim s’lakmoj!...
Por ti, ne daç, me shtjer sapak
Nga vera jote kuq si gjak
Ne kupe prej floriri!”
Dhe plaku kupen çoi ne buze
Dhe ëndjeplot e zbrazi
Dhe piu zjarr e flake e shpuze
Me shpirtin afsh nga gazi!
“Ju pershendes – dhe me kujtoni!
Ju falenderoj – dhe, po te doni
Mbajeni mend, ç’ju thashe!”
Re: Johan Volfgang Gëte
Natë e bukur
La kasollen e vetmuar
Miken që më ndjen në gji
Bredh çaplehtë dhe i menduar
Nëpër pyll e shkretëti
Hëna shket mbi lis e plepa
Fryn zefiri që më deh
Dhe baloshet ulin lehtë
Degë e fletë gjer përdhe!
Ç’më gëzon ky fresk, kjo verë
Dhe kjo natë plot magji!
Gaz si ky mjaft rrallë herë
Më vërshoi brenda në gji!
Natë e bukur si perrallë
Po një mijë si këtë
Mbaj, qiell, veç të më falë
Vasha ime, vetëm një!
La kasollen e vetmuar
Miken që më ndjen në gji
Bredh çaplehtë dhe i menduar
Nëpër pyll e shkretëti
Hëna shket mbi lis e plepa
Fryn zefiri që më deh
Dhe baloshet ulin lehtë
Degë e fletë gjer përdhe!
Ç’më gëzon ky fresk, kjo verë
Dhe kjo natë plot magji!
Gaz si ky mjaft rrallë herë
Më vërshoi brenda në gji!
Natë e bukur si perrallë
Po një mijë si këtë
Mbaj, qiell, veç të më falë
Vasha ime, vetëm një!
Re: Johan Volfgang Gëte
Të zgjedhurës
(Gëte)
Dora dorën, buza buzën,
Vajzë e dashur, mbamë besë!
Lamtumirë! Ndaj shkëmbinjve
Dashurori shkon me shpresë,
Po në prektë pas fortunës
Skelën qe shikon ndër sy,
Perenditë e ndëshkofshin,
Në shijoftë gjë pa ty.
Kush guxon, po ka fituar,
Gjysma do te thotë fundi!
Yjet unë i kam si diell,
Vec frikaci s’sheh gjëkundi.
Sikur t’isha pranë teje,
Do të ndieja shqetësim;
Po kjo largësi e madhe
Vec për ty më jep guxim.
E kam gjetur dhe luginën,
Ku së bashku do shtegtojmë;
Lumëthin ne mbrëmëherë,
Se si shket do ta shikojmë.
Këta plepa mbi livadhe.
Këta lisa në blerim!
Ah! pas tyre do të gjenim
Një kasolle për shtrehim.
(Gëte)
Dora dorën, buza buzën,
Vajzë e dashur, mbamë besë!
Lamtumirë! Ndaj shkëmbinjve
Dashurori shkon me shpresë,
Po në prektë pas fortunës
Skelën qe shikon ndër sy,
Perenditë e ndëshkofshin,
Në shijoftë gjë pa ty.
Kush guxon, po ka fituar,
Gjysma do te thotë fundi!
Yjet unë i kam si diell,
Vec frikaci s’sheh gjëkundi.
Sikur t’isha pranë teje,
Do të ndieja shqetësim;
Po kjo largësi e madhe
Vec për ty më jep guxim.
E kam gjetur dhe luginën,
Ku së bashku do shtegtojmë;
Lumëthin ne mbrëmëherë,
Se si shket do ta shikojmë.
Këta plepa mbi livadhe.
Këta lisa në blerim!
Ah! pas tyre do të gjenim
Një kasolle për shtrehim.
Re: Johan Volfgang Gëte
Mbreti i pyllit
Kush sulet me kale neper terr e stuhi?
Eshte babai me djalin e tij
Foshnjen nder krahe fort e shtrengon
E mban me kujdes, nga era e mbron
- O bir, fytyren me frike pse e fsheh?
- Mbretin e pyllit, babush, a s'e sheh,
me kuroren mbi koke e bishtin e gjate?
- Eshte mjegull ajo, o bir, eshte nate!
"Femije e dashur, eja me mua
kam lodra te bukura, si thua?
Do te te coj mes lulesh perrallore,
do te te vesh me rroba princerore!"
-Babush, babush, a nuk po e degjon
Mbreti i pyllit cfare me premton?
- Qetesohu, o bir, askush nuk te flet
eshte era ne pyll, qe klith e bertet -
"Femije e dashur, a s'po vjen me mua?
Cupat e mia do jene shoqet e tua;
Vallen do heqin e do kendojne
me ty gjithe diten, do lodrojne"
- Babush, babush, a s'te ngjan se jane
çupat e mbretit atje matane?
- O bir, o bir une dalloj fort mire
jane vetem livadhet ne erresire -
"Te dua shume, pamja jote me terheq!
Dhe ne mos ardhsh me dashje, do te vish me te keq!"
- Babush, babush, ai po me kap e po me merr
Mbreti i pyllit me kall frike e tmerr!
Babai rrenqethet, me vrap kalin e nget
Fort djalin shtrengon, qe regetin e s'flet
Me ankth e llahtar arrin ne shtepi
Por i vdekur ish djali ne krahet e tij
Kush sulet me kale neper terr e stuhi?
Eshte babai me djalin e tij
Foshnjen nder krahe fort e shtrengon
E mban me kujdes, nga era e mbron
- O bir, fytyren me frike pse e fsheh?
- Mbretin e pyllit, babush, a s'e sheh,
me kuroren mbi koke e bishtin e gjate?
- Eshte mjegull ajo, o bir, eshte nate!
"Femije e dashur, eja me mua
kam lodra te bukura, si thua?
Do te te coj mes lulesh perrallore,
do te te vesh me rroba princerore!"
-Babush, babush, a nuk po e degjon
Mbreti i pyllit cfare me premton?
- Qetesohu, o bir, askush nuk te flet
eshte era ne pyll, qe klith e bertet -
"Femije e dashur, a s'po vjen me mua?
Cupat e mia do jene shoqet e tua;
Vallen do heqin e do kendojne
me ty gjithe diten, do lodrojne"
- Babush, babush, a s'te ngjan se jane
çupat e mbretit atje matane?
- O bir, o bir une dalloj fort mire
jane vetem livadhet ne erresire -
"Te dua shume, pamja jote me terheq!
Dhe ne mos ardhsh me dashje, do te vish me te keq!"
- Babush, babush, ai po me kap e po me merr
Mbreti i pyllit me kall frike e tmerr!
Babai rrenqethet, me vrap kalin e nget
Fort djalin shtrengon, qe regetin e s'flet
Me ankth e llahtar arrin ne shtepi
Por i vdekur ish djali ne krahet e tij
Faqja 1 e 2 • 1, 2
:: Bota Shqipetare :: Letërsia :: Shkrimtare te huaj
Faqja 1 e 2
Drejtat e ktij Forumit:
Ju nuk mund ti përgjigjeni temave të këtij forumi