50 tërmetet më vdekjeprurëse në histori

nga engjell a djall Tue 28 Apr 2009 - 18:17

Çdo ditë ndodhin tërmete të vogla në vende të ndryshme të botës. Vendet më të prekura nga tërmetet e përhershme janë Kalifornia, Alaska, Guatemala, Kili, Peruja, Indonezia, Irani, Pakistani, Portugalia, Turqia, Zelanda e Re, Greqia, Italia dhe Japonia. Por, tërmetet mund të ndodhin thuajse kudo, duke përfshirë Nju Jorkun, Londrën dhe Australinë. Lëkundjet e mëdha sizmike me pasoja të rënda nuk ndodhin aq shpesh. Në vendet me shkallë të ulët sizmike, siç është Anglia është llogaritur se ndodh një tërmet i shkallës 3.7 - 4.6 ballë njëherë në vit dhe një tërmet i shkallës 4.7 – 5.5 një herë në dhjetë vjet, e një tërmet më i lartë se 5.6 gradë rihter një herë në 100 vjet. Numri i stacioneve sizmike është rritur nga 350 në vitin 1931 në mijëra sot. Si rezultat, shumë tërmete paralajmërohen para se të ndodhin e shmangia e pasojave ndodh më së shumti për shkak të përmirësimit të teknologjisë. Që prej vitit 1900 ka pasur rreth 18 tërmete të mëdha (7 – 7.9 ballë) në vit. Pjesa më e madhe e tërmeteve në botë (rreth 90 për qind e tyre) ndodhin në një zonë në formë patkoi rreth 40 mijë kilometra në rripin sizmik të Paqësorit, i njohur gjithashtu si Rrethi i Zjarrtë i Paqësorit. Tërmetet masive ndodhin dhe në kufijtë e pllakave të tjera kontinentale gjithashtu. Njerëzit mund të shkaktojnë tërmete duke ndërtuar diga dhe ndërtesa të mëdha dhe duke injektuar lëngje në puse nafte. Me rritjen e rrufeshme të mega-qyteteve si Meksiko Siti, Tokio apo Teheran në zona sizmike me rrezik të lartë, sizmologët paralajmërojnë se një tërmet i vetëm mund të kushtojë jetët e deri në 3 milionë njerëzve. Tërmetet nuk ndodhin vetëm në sipërfaqen të tokës. Ato mund të ndodhin dhe nën sipërfaqen e oqeaneve duke shkaktuar cunami. Si pasojë krijohen valë të mëdha me distancë prej rreth 100 kilometrash dhe periudha mes valëve mund zgjasë nga pesë minuta në një orë. Cuname të tilla udhëtojnë me 600-800 kilometra në orë, në varësi të thellësisë së ujit. Cunamit mund të udhëtojnë gjithashtu dhe me mijëra kilometra në oqean të hapur duke shkaktuar katastrofa në brigjet e prekura.

1. Tërmeti Shaanxi
Numri i të vdekurve: 830,000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1556

2. Tërmeti i Oqeanit Indian
Numri i të vdekurve: 286,000 persona
Vendndodhja: Indonezi, Sri Lanka, Indi, Tajlandë
Viti i tërmetit: 2004

3. Tërmeti Tangshan
Numri i të vdekurve: 255,000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1976

4. Tërmeti Haiyuan
Numri i të vdekurve: 240,000 presona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1920

5. Tërmeti Alepo
Numri i të vdekurve: 230,000 persona
Vendndodhja: Siri
Viti i tërmetit: 1138

6. Tërmeti Damghan
Numri i të vdekurve: 200,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 865

7. Tërmeti Ardabil
Numri i të vdekurve: 150,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 893

8. Tërmeti Hokaido
Numri i të vdekurve: 137,000 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1730

9. Tërmeti Ashgabat
Numri i të vdekurve: 110,000 persona
Vendndodhja: Turkmenistan
Viti i tërmetit: 1948

10. Tërmeti i Madh Kanto
Numri i të vdekurve: 105,000 person
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1923

11. Tërmeti i Mesinës
Numri i të vdekurve: 100,000 persona
Vendndodhja: Itali
Viti i tërmetit: 1908

12. Tërmeti i Lisbonës
Numri i të vdekurve: 100,000 persona
Vendndodhja: Portugali
Viti i tërmetit: 1755

13. Tërmeti Chihli
Numri i të vdekurve: 100,000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1290

14. Tërmeti i Kashmirit
Numri i të vdekurve: 86,000 persona
Vendndodhja: Pakistan
Viti i tërmetit: 2005

15. Tërmeti Ansei Nankai
Numri i të vdekurve: 85,000 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1854

16. Tërmeti Shamakhi
Numri i të vdekurve: 80,000 persona
Vendndodhja: Azerbajxhan
Viti i tërmetit: 1667

17. Tërmeti Tabriz
Numri i të vdekurve: 77,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 1727

18. Tërmeti Gansu
Numri i të vdekurve: 70,000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1932

19. Tërmeti Sichuan
Numri i të vdekurve: 69,197 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 2008

20. Tërmeti Ancash
Numri i të vdekurve: 66,000 persona
Vendndodhja: Peru
Viti i tërmetit: 1970

21. Tërmeti i Siçilisë
Numri i të vdekurve: 60,000 persona
Vendndodhja: Itali
Viti i tërmetit: 1693

22. Tërmeti Balochistan
Numri i të vdekurve: 60,000 persona
Vendndodhja: India Britanike
Viti i tërmetit: 1935

23. Tërmeti i Kalabrisë
Numri i të vdekurve: 50,000 persona
Vendndodhja: Itali
Viti i tërmetit: 1783

24. Tërmeti Gansu
Numri i të vdekurve: 40,000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1927

25. Tërmeti Meio Nankai
Numri i të vdekurve: 40,000 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1498

26. Tërmeti Quito
Numri i të vdekurve: 40,000 persona
Vendndodhja: Ekuador
Viti i tërmetit: 1797

27. Tërmeti Genroku
Numri i të vdekurve: 37,000 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1703

28. Tërmeti Manjil Rudbar
Numri i të vdekurve: 35,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 1990

29. Tërmeti Erzincan
Numri i të vdekurve: 32,962 persona
Vendndodhja: Turqi
Viti i tërmetit: 1939

30. Tërmeti Hoei
Numri i të vdekurve: 30,000 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1707

31. Tërmeti Bam
Numri i të vdekurve: 30,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 2003

32. Tërmeti Spitak
Numri i të vdekurve: 25,000 persona
Vendndodhja: Armeni
Viti i tërmetit: 1988

33. Tërmeti Tabas
Numri i të vdekurve: 25,000 persona
Vendndodhja: Iran
Viti i tërmetit: 1978

34. Tërmeti Kamakura
Numri i të vdekurve: 23,700 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1293

35. Tërmeti Guatemala
Numri i të vdekurve: 23,000 persona
Vendndodhja: Guatemalë
Viti i tërmetit: 1876

36. Tërmeti Gujarat
Numri i të vdekurve: 20,000 persona
Vendndodhja: Indi
Viti i tërmetit: 2001

37. Tërmeti Karakas
Numri i të vdekurve: 20,000 persona
Vendndodhja: Venezuelë
Viti i tërmetit: 1812

38. Tërmeti Chillan
Numri i të vdekurve: 20,000 persona
Vendndodhja: Kili
Viti i tërmetit: 1939

39. Tërmeti Khait
Numri i të vdekurve: 18,000 persona
Vendndodhja: Taxhikistan
Viti i tërmetit: 1949

40. Tërmeti i Izmitit
Numri i të vdekurve: 17,118 persona
Vendndodhja: Turqi
Viti i tërmetit: 1999

41. Tërmeti Agadir
Numri i të vdekurve: 15,000 persona
Vendndodhja: Marok
Viti i tërmetit: 1960

42. Tërmeti Bihar
Numri i të vdekurve: 10,700 persona
Vendndodhja: Indi
Viti i tërmetit: 1934

43. Tërmeti Latur
Numri i të vdekurve: 9748 persona
Vendndodhja: Indi
Viti i tërmetit: 1993

44. Tërmeti i Meksikos
Numri i të vdekurve: 9500 persona
Vendndodhja: Meksikë
Viti i tërmetit: 1985

45. Tërmeti Diexi
Numri i të vdekurve: 9000 persona
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1933

46. Tërmeti Xingtai
Numri i të vdekurve: 8064
Vendndodhja: Kinë
Viti i tërmetit: 1966

47. Tërmeti Valdivia
Numri i të vdekurve: 6000 persona
Vendndodhja: Kili
Viti i tërmetit: 1960

48. Tërmeti Hunza
Numri i të vdekurve: 5300 persona
Vendndodhja: Pakistan
Viti i tërmetit: 1974

49. Tërmeti Balochistan
Numri i të vdekurve: 4000 persona
Vendndodhja: India Britanike
Viti i tërmetit: 1945

50. Tërmeti Fukui
Numri i të vdekurve: 3894 persona
Vendndodhja: Japoni
Viti i tërmetit: 1948