Sami Frasheri

Sami Frasheri ka lindur ne 1 Qershor 1850, ne Frasher te Permetit. Ai ka qene ideologu kryesor i levizjes kombetare shqiptare, dijetar, shkrimtar dhe publicist. Sami Frasheri ishte zoterues i disa gjuheve te huaja si turqisht, italisht, frengjisht, latinisht, greqishten e re dhe te vjeter, arabisht dhe persisht. Sami Frasheri drejtoi disa nga revistat e para ne gjuhen shqip “Drita” dhe pastaj “Dituria” (Stamboll 1884 – 1885) ku shkroi nje varg artikujsh. Hartoi librat “Abetare e gjuhes shqipe” (1886), “Shkronjtore e gjuhes shqipe” (gramatika) dhe “Dheshkronje” (Gjeografia 1888). Ai ka shkruar “Shqiperia c’ka qene, c’eshte e c’do te behet” botuar me 1889 ne Bukuresht. Sami Frasheri hartoi dhe nje fjalor te gjuhes shqipe qe mbeti i pabotuar, la gjithashtu ne doreshkrim nje permbledhje kengesh popullore shqiptare.
Eshte autor i fjalorit normative te gjuhes turke (Kamus-i turki, 1901) I cili ruan vleren e vet te madhe edhe ne ditet e sotme. Fjalori “Kamus-i turki” permban mbi 40 mije fjale e shprehje gjuhesore. Samiu eshte gjithashtu edhe autor i disa fjaloreve dy-gjuhesh frengjisht-turqisht, turqisht-frengjisht dhe arabisht – turqisht.
Sami Frasheri ka shkruar edhe drama e romane ne gjuhen turke. Vepra me e rendesishme eshte “Besa”, botuar ne 1875, dhe vene ne skene ne teatrin perandorak ne Stamboll.
Sami Frasheri ka dhene kontributin e tij edhe ne fushen e gazetarise. Ai ka bashkepunuar me shkrime dhe ka qene redaktor dhe kryeredaktor ne disa gazeta “Sabah” (Mengjesi 1876) dhe “Hafta” (Java).
Ne punen krijuese te tij, zene vend edhe perkthimet, e kryesisht ato nga frengjishtja. Bibloteka e tij personale kishte 20 mije vellime. Sami Frasheri vdiq ne Stamboll ne 1904, duke lene me doreshkrim 11 vepra, krysisht nga fusha e gjuhesise dhe letersise.

Me poshte jane disa fjale te urta nga Sami Frasheri

• Po te bjere ne det nje pike uje, nuk thahet

• Mejtimet me te larta gjenden ne fjalet me te shkurtra


• Ne vend qe te shesesh dituri dhe zotesi, perpiqu t’i fitosh ato

• Njerezit jane te njejte para natyres, edukata i ben te dallohen


• Nuk ka gje me te lige se perqeshja, sepse prek te miret me shume se te liqte

• Njollat qe na ngjiten ne trup, lahen me uje, njollat e shpirtit s’ka gje t’i pastroje


• Mos shkruaj gje kur je me nerva, sepse, ndersa plaga e gjuhes eshte me e keqe se e shpates, mendo ç’ka mund te jete ajo e pendes

• Kot perpiqet mendja, kur nuk mund te arrije graden e larte te ndjenjave te zemres


• Per ndryshimin e dickaje nuk ka asgje me te afte se koha

• Goja kalon kufirin, demin e paguan mendja.

• Ai qe pelqen veten e tij, nuk pelqehet nga askush.

• Hipokrizia eshte helmi me i rrezikshem.

• Mos u tremb nga shuplaka e mikut, duhet te kesh frike nga levdata e armikut.

• Peri i ngateruar, nuk zgjidhet duke u ngutur.

• Genjeshtra s’mund ta mund kurre, te verteten. Rruga e ngushte rrotullohet e rrotullohet e perseri ne rruge te madhe del.

• Zemra eshte nje astrolog qe nuk gabon asnjehere ne zbulimet qe ben.

• Fjala e keqdashesit eshte si qymyri: edhe kur nuk djeg sendin qe e prek, e nxin ate

• Vlera e zjarrit kuptohet ne ditet e dimrit, dhe ajo e bores ne ditet e veres.