NGA LULJETA LLESHANAKU

KUR DASHURIA JEP NJE SHENJE..

Luljeta Lleshanaku


KUR DASHURIA JEP NJE SHENJË..

Ajo futet ne rrjedhën e gjërave me arrogancë,
si heshtja që pason trokitjet e çekiçit të gjyqtarit
gjatë seancës.
Gjithe qenia perkundet, nga puhia me e vogel
nje are e ardhur gruri
që pret për t‘u korrur.
Tamam atehere kur ti kujton se je e mbrojtur,
kur kujton se tashmë je vetëm një shpinë
një shpinë e fortë, pa gjoks, pa bark,
pa kërthizë,
(veçanërisht pa kërthizë)
si tavani i qilarit
mbi ushqimet e konservuara për dimër.
Zmbrapsem një moment
e gatshme për t’ia filluar çdo herë nga fillimi
me një paletë te pastër piktori
e një vrimë të errët në mes.
E nis për të disatën herë atë rrugë
fundin e së cilës e njoh mirë,
si prekjen metalike ne xhep të fishekut
të cilin, gjatë rrethimit,
ushtari i mirë
e ruan për vete.

AROME QUMËSHTI
( Ne kujtim te H.Kupit )

Tani,
pas shumë e shumë vjetësh
mbase mund të pyes veten
se ç‘më lidhte me atë burrë shtatëdhjetëvjeçar,
me atë trung të vjetër qershie.
Ndanim shumë kohë bashkë…
Tregonte ëndrrat e një nate më parë
me lëvizje të shkathëta të duarve
si lopatat që pastrojnë rrugën nga dëbora.
Lexonte fletët e reja e ditarit
të shkruara gjatë vapës,
duke i paraprirë me gishtin tregues, çdo presjeje,
çdo fjale, çdo pauze …
si fati u paraprin gjërave nganjëherë..
Flitnim anglisht
një anglishte arkaike, të mësuar në burgje
si i thone “ajrit”, “families”, “urës”
“zërit” si I thonë,
me një “o” të dëshpëruar, që mezi kapej,
si një fije e thinjur floku në krëhër.
Prej tij mesova te pyes “Si je ?”
duke e shikuar tjetrin drejt e në sy.
Mbi oxhak ,
fotografite e grave te familjes
të gjalla e të vdekura, njëlloj të përkulura në skaje,
me duar të kryqezuara ne bark
si shtepi të gozhduara nga epidemitë.
E njëjta gje, çdo ditë,
për orë e orë me radhë
deri kur unë shfaqja shenja padurimi
apo qumështi I deles derdhej mbi zjarr.
Kohë më vonë, kur ditaret do të zhdukeshin,
kur qershia do te pritej, oxhaku do te shembej
e fotografitë do të çgozhdoheshin nga heshtja e tyre,
do të ndjeja therëse në hundë aromën e qumështit të djegur
-afati I leximit kishte skaduar !
Nuk isha më fëmija
qe të mund t‘i besosh testamentin e leximit,
…se ti flasesh një fëmije
eshte njëlloj si të shkelësh mbi gjethe të njoma
pa pritur kurre të të pyesin “pse” dhe “si”.

BERLIN. HOTEL CITADINE.

Eshte mbrëmje. Jashtë dy- tri taksi te vëna ne pritje
të ndonjë kalimtari që ka humbur rrugën.
Dhoma është ashtu siç e lashë në mëngjes. Asnjë ndryshim.
përveç çarçafëve të ndërruar
nga duar që unë nuk i kam njohur kurrë
dhe zhumës së lehtë të shiut që mbi xhama kercet
si një tufë lulesh të thara
kur u ndërrojmë vendin.
Dhe i njejti mesazh në sekretarinë telefonike:
një zë burri,
i regjistruar muaj më parë, për një tjetër grua,
për dikë që është fshirë me të njëjtit peshqirë
të larë dhe parfumuar.
E kthej mesazhin mbrapsht, e dëgjoj disa herë…
Kryqëzohem në kohë me një histori të panjohur
duke shmangur pyetjen:”Ç‘farë mund të ketë ndodhur më pas ?”
Një telefonatë që vjen nga një kabinë telefonike,
në nxitim e sipër, ndoshta i përmallur,
fshin grimin nga fytyra ime
pa shumë përkushtim, shpejt e shpejt,
si atë të një figuranteje pas shfaqjes.
Më në fund do të shtrihem ne atë shtrat
te rregulluar nga duar anonime,
te tendosem midis gjerave te mia te humbura
( pyetjeve që u ngutën të merrnin përgjigje )
si nje fill tregues prej mendafshi
midis fleteve te sapolexuara te librit.

MISTERI I LUTJEVE

Në familjen time
lutjet bëheshin fshehtas
me zë të ulët, me një hundë të skuqur nën jorgan,
gati mërmëritnin,
me një psherëtimë në fillim dhe fund
të hollë, e te paster si nje garze.
Përreth shtëpisë,
kishte vetëm një palë shkallë për t‘u ngjitur
ato të drunjtat, të mbështetura gjithë vitin pas murit,
për riparimin e tjegullave në gusht para shirave.
Në vend të engjejve,
hipnin e zbritnin burra
që vuanin nga shiatiku.
Luteshin duke u shikuar sy më sy me Të,
si në një marrëveshje kryezotësh
duke kërkuar nje shtyrje afati
„Zot, me jep forcë..!”, e asgjë më shumë,
se ishin pasardhësit e Esaut,
të bekuar, me të vetmen gjë që mbeti prej Jakobit,
-bekimin e shpatës
Në shtëpinë time
lutja ishte një dobësi,
që nuk përflitej kurrë,
si të bërit dashuri
dhe njësoj
si të bërit dashuri
pasohej nga nata e frikshme e trupit

Luljeta Lleshanaku
Luljeta Lleshanaku ka lindur në Elbasan, më 2 Prill 1968.

Eshte diplomuar ne Universitetin e Tiranës, Dega Gjuhë-Letërsi (1997)
- Ndjek Programin Ndërkombëtar të Shkrimtarëve, Universiteti i Iowa-s, SHBA (1999) si Honorary Fellow in Writing.

Botimet:

- “Sytë e somnambulës” (1993)
- “Këmbanat e së djelës” (1994)
-“Gjysëmkubizëm” (1996)
- “Antipastorale” (1999)
- “Palca e verdhë” (2000)
- ”Fresco” (“New Directions”, SHBA, 2002)
-“Arti i joshjes” (2005)
- “Femijet e natyres” (2006)
- “Antipastorale” (LietoColle, Itali 2006)
- “World beat”, Anthology, - international poetry now, (New Directions, SHBA, 2006)

Botime te pjesshme:

- "Grand Street", "Iowa review", "Modern poetry in translation", "New letters", "Fence", "Seneca review", "Quarterly west", "Pool", "Words without border", “Perihelion” etj, në ShBA, si edhe në “Europe” France;“Berliner Morgenpost”, Gjermani; “Assylium” në Greqi, etj.

- E pranishme në të gjitha antologjitë e poezisë moderne shqipe në gjuhë të huaj.

Çmime Letrare:

- Çmimin “International Vision prize” ( Sh.B.A, 1996)
- Çmimin per Librin më të Mirë të Vitit, Eurorilindja (1996)
- Çmimin kombëtar “Penda e Argjendte” (Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, 2000)
- Fituese në konkursin kombëtar të prozës “Europa, atdheu ynë i përbashkët” (Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve, 2004)

Kanë thënë për Luljeta Lleshanakun

„ Fëmija që pagoi për mëkatet politike të prindërve të saj në Shqipërinë e Enver Hoxhës; nje poete e re e cila duket sikur ka njëqind vjet që shkruan në një gjuhë që shkruhet vetëm prej njëqind vjetësh; një poete liriko-erotike në rrënojat e shtetit.. Luljeta Lleshanaku është e vërteta, dhe po kaq e paparashikueshme si një oaz pas një mali në Hënë“.

- ELIOT WEINBERGER

“Pra, një nga elementët që e dallon poezinë e Luljeta Lleshanakut nga të tjerat është mungesa e ndonjë komenti politik apo social. Larmia e pashoq e tematikës së poezisë së saj, që shmang reagimet sempliste ndaj të kaluarës së tmerrshme dhe të tashmes dhe të ardhmes të pasigurt, ndoshta përbën një nga cilësitë që ju siguron veprave të saj një vend ndër klasikët bashkëkohorë të letërsisë botërore. Ajo ju flet intimisht lexuesve, gjë që përbën tiparin dallues të poetëve të vërtetë, të aftë të tejkalojnë çdo kohë e kulturë.”

- PETER CONSTANDINE

“Këto poezi impresionuese mbartin një forcë shumë të ngjashme me sythet e para të pranverës , një shenjë të mbijetesës dhe jetes ngulmuese. Në ketë botë njerzore çoroditëse, një përcaktim i tillë i qartë, provon edhe një herë të vertetën tone të përbashkët. Luljeta Lleshanaku na flet të gjithëve”

- ROBERT CREELEY

„Për lexuesin amerikan, nuk ka asgjë të huaj tek veçoritë poetike të poetes shqiptare Luljeta Lleshanaku. Ajo është një poete e dashurisë. Por, këtu ka një ndryshim; ajo bën qartësimin se çfarë do të thotë të jetosh në një botë të dhunshme dhe të korruptuar që depërton në botën private dhe tradhëton çdo intimitet. Vepra e saj poetike kundërshton të gjithë „të vërtetën“ publike. „Fresco“ është një libër i një inteligjence konstruktive radikale.”