Gjergj Kastrioti - Skënderbeu

Gjergj Kastrioti - Skënderbeu lindi më 6 maj të
vitit 1405 dhe vdiq më 17 janar të vitit 1468 është
Heroi Kombëtar i shqiptarëve, figura më e shquar në
historinë e shqiptarëve.


Gjergj Kastrioti ishte
djali më i vogël i Gjon Kastriotit dhe i
princeshësVojsava, fëmija i fundit midis 4 djemve dhe 5
vajzave. Mendohet se lindi më 6 maj 1405, u morr peng nga
Pushtuesit Osman që në moshë të mitur dhe u
dërgua në oborrin e Sulltanit në Adrianopojë. Atje,
zgjuarsia dhe shkathtësia e çuan Gjergjin në
shkollën e sulltanit (icogllanëve) që përgatiste
komandantë e nëpunës.

Natyra i kishte
dhënë dhunti mendore e fizike. Atje mori emrin Iskender
(Aleksandër). Pas mbarimit të shkollës, Gjergj Kastrioti
"(Skënderi)" kreu detyra ushtarake në Ballkan e në
Azinë e Vogël, duke u dalluar për trimëri dhe
për këtë arsye iu dha titulli bej që do të
thotë i madh, pra Skënderbeu do të thotë Aleksandri
i Madh. Ai nuk e harroi kurrë Atdheun e tij të dashur dhe
priste me padurim rastin të kthehej në tokën që e
lindi. Për mëse 12 vjet (1426-1438) ishte në
Shqipëri. Me vdekjen e të atit, ai shpresonte t'i zinte
vendin, por në fakt sulltani e emëroi sanxhakbej jashtë
tokave shqiptare.

Megjithatë Skënderbeu nuk hoqi
dorë nga ideja për t'u kthyer përfundimisht në
Shqipëri, deri në vitin kur ai u nis kundër Janosh
Huniadit nën komandën e bejlerbeut të Rumelisë.

Më
3 nëntor 1443 në afërsi të Nishit, u ndeshën
dy ushtritë. Ushtria osmane u shpartallua dhe u tërhoq
në panik. Skënderbeu filloi të zbatonte planin e
kryengritjes, së bashku me 300 kalorës shqiptarë e me
të nipin Hamza Kastrioti, u kthye në Dibër, ku populli e
priti si çlirimtar. Mori masa për përforcimin e
rrugëve nga mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu
drejtua Krujës. Me një ferman të rremë shtiu
në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28
nëntor 1443 u shpall rimëkëmbja e principatës
së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u
ngrit flamuri me shkabën e zezë dykrenare.

Fjalimi i
Skënderbeut nxiti frymën atdhedashëse. Kryengritja
çlirimtare u bë e përgjithshme. Gjatë dhjetorit,
Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga forcat osmane, u
çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e
kësaj zone.

Skënderbeu ishte organizatori i Kuvendit
të Arbërit, në të cilin u zgjodh si prijës i
Lidhjes Shqiptare të Lezhës.

Në janar të
vitit 1468 Skënderbeu u sëmur gjatë zhvillimit të
një Kuvendi të thirrur nga ai, në të cilin ishin
të ftuar të gjithë princat shqiptarë. Vdiq me 17
Janar 1468 në Lezhë.

I mbuluar me lavdi, ai u varros
në Lezhë. Shqiptarët humbën prijësin e
lavdishëm që i udhëhoqi për 25 vjet rrjesht. E
shoqja me të birin emigruan, sikurse edhe një pjesë e
parisë shqiptare, për në Itali.

Shume njerez mund
te pyesin. Pse Skenderbeu, ne perkrenoren e tij e ka mbajtur dhien apo
delen. Ekzistojn shume thenje por e verteta qendron sepse pasi qe
Skenderbeu i versuli naten nje tub te medha delesh ndoshta me qindra
mijera dele dhe mbi kokat e tyre e ka vendosur nga nje qiri ateher
osmanet filluan te iknin duke menduar se ata jane njeres. KETU QENDRON
E VERTETA. Ekziston gjithashtu dhe ideja se kete perkrenare e ka
mbajtur edhe per nder te Pirros se Epirit, pasi edhe ai ka mbajt po te
njejten perkrenare.


Epoka e Skënderbeut në veprat
e Marin Barletit dhe të autorëve të tjerë
shqiptarë bashkëkohës

Epopeja e Skënderbeut
e shk. XV dhe vetë figura e Gjergj Kastriotit - Skënderbeut
ndikoi fuqishëm në jetë shpirtërore të
shqiptarëve dhe për rritjen e vetëdijes kombëtare
të tyre. Të frymëzuar prej tyre, intelektualë
të shquar shqiptarë, i pasqyruan e i përjetuan ato
në vepra historike monumentale, në të cilat nisi
jetën e vet historiografia shqiptare.

Ne fillim të
shek të XVI (1504) Marin Barleti botoi latinisht veprën
kushtuar luftës heroike të shqiptarëve për
mbrojtjen e Shkodrës, (rrethimi i Shkodrës). Por vepra
që e lartësoi figurën e tij si historian humanist
është “Historia e jetës dhe e bëmave të
Skënderbeut”, të cilën e botoi latinisht në
Romë rreth viteve 1508-1510. Kjo vepër voluminoze njohu
shumë ribotime në gjuhë e në vende të ndryshme
të Evropës. Veprat e M. Barletit u bënë burimi
më i rëndësishëm ku patriotët shqiptarë
mësonin historinë e epopesë legjendare të shk. XV.

Periudha
e Skënderbeut u përjetesua edhe në vepra të tjera
historike nga bashkëkohësit e heroit. Një nga
bashkëpunëtorët e ngushtë të Skënderbeut,
Dhimitër Frengu, shkroi latinisht, në frymën e ideve
humaniste të kohës një vepër për jetën e
Skënderbeut. më disa ndryshime të vogla ajo ndjek
rrethimin e historisë së Skënderbeut të M.
Barletit, që dëshmon së kjo vepër kishte pasqyruar
drejt realitetin historik, të njohur e të panjohur edhe nga
bashkëluftëtarët e afërt të Skënderbeut.
Vepra e Dh. Frengut u botua pas vdekjes së tij e përkthyer
italisht, dhe njohu shumë ribotime në këtë gjuhe.

Një
vepër tjetër e rëndësishme për të njohur
shoqërinë shqiptarë të shek. XV është
“Historia dhe gjenealogjia e shtëpisë së
Muzakajve”, shkruar në italisht më 1510 nga
bashkëluftëtari i Skënderbeut, Gjon Muzaka. Ajo mbeti
në dorëshkrim dhe, për vlerën që ka për
historinë mesjetare shqiptare, botuesi i saj i shek. të XIX
më të drejtë e ka cilësuar atë si një
“margaritar”.

Gjergj Kastrioti Skënderbeu - Hero Kombëtar

Gjergj
Kastrioti - Skënderbeu (1405 - 17 janar 1468) sintetizon një
epokë të tërë historike që mori emrin e tij:
luftën njëshekullore kundër pushtimit osman (fundi i
shek. XIV - fundi i shek. XV). Nën udhëheqjen e tij, lufta e
shqiptarëve u ngrit në një shkallë më të
lartë e më të organizuar dhe shënoi një
kthesë vendimtare në zhvillimin politik të
Shqipërisë.

Gjergj Kastrioti - Skënderbeu ishte
përfaqësuesi më konsekuent dhe më i shquar i
elitës drejtuese shqiptarë që udhëhoqi më
vendosmëri frontin e luftës së shqiptarëve
kundër pushtuesve osmanë. Ai realizoi të parin bashkim
të shqiptarëve, Lidhjen shqiptarë të Lezhës, e
cila hapi rrugën e krijimit të shtetit të pavarur
shqiptar, themeluesi i të cilit u bë ai vetë.

Kujdes
të veçantë Skënderbeu i kushtoi ruajtjes së
burimeve të brendshme ekonomike, tek të cilat u mbështet
lufta. Duke fuqizuar mbrojtjen në brezin kufitar, në lindje e
në jug, ai i dha mundësi banorëve të viseve të
lira të zhvillonin një veprimtari ekonomike deri diku normale.

Krahas
mbrojtjes së vendit, Skënderbeu i kushtoi vëmendje
çlirimit të viseve të pushtuara që ndikoi në
formimin e mëtejshëm të lidhjeve më banorët e
këtyre viseve dhe në forcimin e bashkimin e të
gjithë popullit shqiptar.

Aftësitë e
Skënderbeut si burrë shteti spikatën edhe në
marrëdhëniet me vendet e tjera. Duke pasur të qartë
së rrezikut osman mund t’i bëhej ballë vetëm
më sukses vetëm me forca të bashkuara, Skënderbeu
kërkoi pareshtur pjesëmarrjen e vendeve evropiane në
luftë kundër armikut të përbashkët.

Në
kushtet e pabarazisë së theksuar ndërmjet forcave osmane
dhe atyre shqiptare, Skënderbeu përpunoi strategjinë dhe
taktikën e tij luftarake, në bazë të së
cilës qëndronte mendimi se fitorja nuk mund të varej nga
numri i ushtarëve. Ai mbante armikun në alarm të
përhershëm, i priste rrugën e fuqizimet dhe, pasi e
kishte futur në kurth, e godiste me sulme të fuqishme e
të befasishme.

Skënderbeu u shndërrua në
simbol të luftës për liri e pavarësi. Ai mbeti
një figurë e dashur për shqiptarët edhe pas vdekjes
së tij. Kujtimi i tij mbeti gjithnjë i gjallë
nëpër këngët, gojëdhënat e tregimet e
shumta popullore që i dhanë atij tiparet e një figure
legjendare.

Vepra dhe figura e Skënderbeut kishte
përmasa dhe rëndësi evropiane. Ai u vlerësua lart
nga personalitetet e shquara evropiane të kohës.
Këtë e dëshmon edhe fakti së për
Skënderbeun është shkruar një literaturë e
shumëllojtë, prej qindra vëllimesh, të botuara
në shumë gjuhë, dhe në të katër anët
e botës.