Fjalori, thesar i paçmuar

nga Vizitor Wed 24 Feb 2010 - 4:40

Me fjalen FJALOR nenkuptohet permbledhja dhe klasifikimi i fjaleve te
ndryshme me renditje alfabetike. Fjalori mund te jete voluminoz ose jo
voluminoz. Katalogu sistematik i fjaleve te nje fjalori, zakonisht ka
si qellim paresor te percjelle tek lexuesi nje dije te caktuar. Me te
shumten e hereve, qellimi eshte interpretimi i fjaleve te nje gjuhe ne
nje periudhe te caktuar historike ose te idiomeve gjuhesore te termeve
te nje dege, ose te shkencave ne pergjithesi. Analizimi i gjuhes
karakterizon kryesisht fjaloret gjuhesore. Analizimi i etimologjise se
fjaleve, karakterizon fjaloret etimologjike, pershkrimi i kuptimit te
fjaleve, fjaloret enciklopedik, ndersa shkrimi pa gabime fjaloret
drejtshkrimor. Ekzistojne gjitheashtu disa fjalore me folje anormale
etj. Historia e fjaleve eshte shume e lashte ne kulturat te cilat nuk
erdhen ne kontakt, ose akoma qendrojne te distancuara me kulturen
europiane si psh ajo Kineze dhe Indiane. Ne te cilat perpjekjet
leksikografike kishin filluar shume kohe para se te lindte filologjia e
lashte greke. Ne Greqine e lashte fjaloret e pare ishin glosaret
(fjalorthet), Fillimisht fjalet brenda tyre nuk kishin renditje
analfabetike, fakt qe veshtiresonte shume lexuesit. Per kete arsye, me
vone u dyfishuan perpjekjet, per te realizuar nje pune sa me te mire
dhe te kompletuar ne te gjitha pikepamjet. Keshtu qe me kalimin e kohes
glosaret u permiresuan, dhe fjalet brenda tyre klasifikoheshin me
renditje alfabetike. Per sa i perket perendimit mesjetar, mesa duket i
kushtoi me pak rendesi leksikografise, me i njohur ne ate periudhe
ishte Papiua me fjalorin e tij latinisht gjate shek XI. Rikthimi i
Perendimit ne filologjine klasike gjate Rilindjes dhe perdorimi i
shtypshkronjes influencuan pozitivisht ne botimin e nje sere fjaloreve
qe interpretuan ne gjuhen latine, fjale spanjolle, franceze dhe greke.
Leksikografet me te rendesishem gjate Rilindjes kane qene Stefanos
Robertos (1531) dhe Erikos (1572). Themelimi i Akademive te ndryshme
boterore perberi dhe “lulezimin” e leksikografise ne pergjithesi.
Fjaloret me ne ze te kesaj periudhe jane: Fjalori i Akademise se
Madritit (Spanje), Fjalori i Akademise se Shen Peterburgut (Rusi),
Fjalori i Akademise Franceze, fjaloret Littre dhe Larousse, (France),
Fjaloret Webster dhe Samuel Johnson (Angli). Nese nuk do te ekzistonin
keto “instrumente” gjuhesore progresioni ne cdo fushe do te ishte i
perkufizuar. Fatmiresisht, dijetare te ndryshem na i kane ofruar kete
mundesi, progresioni nepermjet fjaloreve te cilet ata kane shkruar. Ne
bibloteken e cdokujt duhet te kete patjeter nje fjalor, vlera e tij e
pacmueshme do te jete shperblimi me i mire per te gjithe ne qe do ta
kemi. Profesionet te cilat nevojiten me domosdoshmeri pranine e
fjaloreve jane te shumte p.sh. perkthimi i cili duke sherbyer si nje
ure lidhese midis kombeve, kulturave dhe traditave te ndryshme shpesh
behet i pakuptueshem, me nuanca injorimi te fjaleve te gjuhes burim,
diferencimet, sociale dhe kulturore e veshtiresojne perkthyesin te
perkthej me saktesi cdo hollesi ose akoma dhe terme te cilat nuk jane
perkatese ne gjuhen ne te cilen ai/ajo perkthen. Menyra me e mire per
t’i dhene nje zgjidhjeje sa me dinjitoze nje veshtiresie te mundshme
perben fjalori…Cmimet per te pasur keta thesar ne biblotekat tona,
variojne nga fusha te cilen ato mbulojne, p.sh fjaloret mjekesore,
teknologjik, ligjor etj jane nga me te kushtueshmit, mund te fillojne
nga 70 - 250 euro. Gjithesesi, vlera e tyre ne vite me besoni…do te
jete e pacmueshme dhe e pazvendesueshme. FJALORI, ka qene, eshte dhe do
mbetet si nje THESAR I PACMUAR. Mos nguroni te shpenzoni per nje veper
e cila ne te ardhme do t’ju lehtesojë